ساختوساز غیرقانونی در ساختمانهای قولنامهای معمولاً به این دلیل رخ میدهد که مالکین بدون داشتن سند رسمی و مجوزهای لازم اقدام به احداث یا تغییر بنا میکنند. این نوع ساختوسازها چند مشکل اساسی دارند:
1. عدم رعایت ضوابط شهرداری: بسیاری از این ساختمانها بدون پروانه ساخت یا با تخلفات ساختمانی مانند اضافه بنا، اشغال حریم عمومی یا عدم رعایت ضوابط ایمنی ساخته میشوند.
2. ریسک تخریب یا جریمه: شهرداری میتواند حکم تخریب این ساختمانها را صادر کند یا جریمههای سنگینی برای آنها تعیین کند.
3. مشکلات حقوقی: چون این املاک سند رسمی ندارند، امکان دریافت خدمات قانونی مثل انشعابات برق، آب و گاز سختتر است. همچنین فروش یا انتقال مالکیت آنها پیچیده و پرریسک خواهد بود.
4. کیفیت پایین ساختوساز: در بسیاری از موارد، به دلیل نبود نظارت مهندسی و استفاده از مصالح نامرغوب، ایمنی این ساختمانها پایین بوده و در برابر زلزله یا سایر حوادث آسیبپذیرتر هستند.
برای جلوگیری از این مشکلات، خریداران باید قبل از معامله، از وضعیت حقوقی ملک اطمینان حاصل کنند و از ساختوسازهای غیرمجاز دوری نمایند
1. ساختوسازهای غیرقانونی و تأثیر بر هویت ملک
یکی از مشکلات عمده ساختوسازهای غیرقانونی در ساختمانهای قولنامهای، اثرات منفی آن بر هویت ملک است. این نوع ساختوسازها معمولاً باعث میشوند که ملک از نظر ظاهری یا ساختاری با استانداردهای عمومی و منطقهای مغایرت داشته باشد. این موضوع میتواند باعث کاهش ارزش ملک در بازار شود زیرا خریداران ترجیح میدهند که ملکی با اسناد رسمی و مطمئن خریداری کنند که از نظر قانونی تایید شده باشد.
2. حس امنیت پایین برای ساکنان
ساکنان ساختمانهایی که به طور غیرقانونی ساخته شدهاند، اغلب از احساس امنیت کمتری برخوردار هستند. به عنوان مثال، در ساختمانهایی که بدون نظارت مهندسی ساخته شدهاند، ممکن است سیستمهای ایمنی کافی در نظر گرفته نشده باشد، و خطراتی همچون نقص در سیستمهای برق، تهویه، یا حتی آسانسور وجود داشته باشد. این امر میتواند زندگی روزمره ساکنان را با خطر مواجه کند.
3. نبود یا کمبود تأسیسات زیرساختی
یکی از مشکلات رایج در ساختوسازهای غیرقانونی، نبود تأسیسات زیربنایی مناسب است. این تأسیسات شامل سیستمهای آبرسانی، فاضلاب، برق، و گاز میشوند. در بسیاری از موارد، ساختوسازهای غیرمجاز بهطور غیررسمی به شبکههای عمومی متصل میشوند، که این امر میتواند باعث اختلال در خدمات شهری یا ایجاد مشکلات در تأمین انرژی و آب شود. این مشکلات بهویژه در زمانهایی که فشار بر تأسیسات زیاد میشود، بیشتر خود را نشان میدهند.
4. پیچیدگیهای اداری در اخذ مجوزها
در صورتی که ساختوساز بدون مجوز صورت گیرد و ساختمان به عنوان یک ملک غیرقانونی شناخته شود، برای دریافت مجوزهای لازم مانند انشعابات، استفاده از خدمات شهری یا تبدیل وضعیت به یک ملک قانونی، مالکان با مشکلات اداری زیادی مواجه میشوند. این فرایند پیچیده و زمانبر است و معمولاً هزینههای اضافی به بار میآورد. علاوه بر این، در صورتی که مالک قصد فروش ملک را داشته باشد، این مشکلات میتوانند موجب کندی و حتی شکست معامله شوند.
5. ایجاد ناهماهنگی در توسعه شهری
ساختوسازهای غیرقانونی میتوانند به ناهماهنگی در روند توسعه شهری منجر شوند. این نوع ساختوسازها معمولاً خارج از برنامههای شهری و طرحهای توسعه انجام میشوند و باعث میشوند که زیرساختها و خدمات شهری بهطور نامنظم گسترش یابند. این امر میتواند به فشار بر زیرساختهای موجود منجر شود و مشکلاتی مانند ترافیک بیشتر، آلودگی هوا و فشار بر شبکههای خدمات عمومی را افزایش دهد.
6. تبعات اقتصادی برای خریداران
یکی از تبعات اقتصادی مهم ساختوسازهای غیرقانونی، کاهش توان فروش ملک است. در صورتی که ملکی بدون پروانه ساخت و یا تخلفات ساختمانی داشته باشد، مالک نمیتواند به راحتی آن را به فروش برساند یا حتی اجاره دهد. این مشکل میتواند برای خریداران آینده نیز چالشبرانگیز باشد چرا که آنها باید برای اخذ سند رسمی و قانونی یا حل مشکلات حقوقی با مراجع مختلف درگیر شوند. همچنین، هزینههای اضافی برای اصلاح تخلفات ممکن است باعث شود که خریدار مجبور به پرداخت مبالغ زیادی شود که از ابتدا پیشبینی نکرده بود.
7. آسیب به محیط زیست
در برخی موارد، ساختوسازهای غیرمجاز به محیط زیست آسیب میزنند. این آسیبها میتواند شامل تخریب فضاهای سبز، عدم رعایت اصول معماری پایدار و مصرف بیرویه منابع طبیعی باشد. برای مثال، تغییرات غیرمجاز در ساختمانها ممکن است منجر به ناپایداری در سازهها و آسیب به اکوسیستمهای اطراف شود. علاوه بر این، ساختوسازهای غیرقانونی معمولاً به دلیل نبود نظارت، قوانین زیستمحیطی را رعایت نمیکنند و به آلودگیهای بیشتر منجر میشوند.
8. اهمیت مشاوره حقوقی و مهندسی
برای جلوگیری از مشکلات ناشی از ساختوساز غیرقانونی، مشاوره با کارشناسان حقوقی و مهندسی از اهمیت بالایی برخوردار است. یک مشاور حقوقی میتواند اطلاعات دقیقی درباره قوانین ساختوساز و مراحل قانونی اخذ مجوزها ارائه دهد، در حالی که یک مهندس میتواند راهکارهای فنی برای رعایت استانداردها و ایمنی ساختمانها ارائه کند. این همکاری میتواند از بروز مشکلات جدی در آینده جلوگیری کند.
با توجه به این توضیحات، ساختوساز غیرقانونی در ساختمانهای قولنامهای میتواند مشکلات زیادی ایجاد کند و از نظر قانونی، اقتصادی و اجتماعی تبعات منفی به همراه داشته باشد. بهترین راهکار برای جلوگیری از این مشکلات، رعایت اصول قانونی و انتخاب مشاورههای معتبر قبل از هرگونه اقدام است.
مریم شمس – مدیر ارشد مالی